Wat de coronacrisis ons leert over onze fitheid

“Never waist a good crisis” zei Winston Churchill ooit, en zo is het niet anders in de coronacrisis. Hoewel sommige lieden het zoeken in het drinken van chloor of affikken van 5G masten, is er een betere en meer duurzame oplossing om deze (en toekomstige) tijden goed door te komen. In dit artikel betoogt FIT-MAN waarom het werken aan echte fitheid een belangrijk onderdeel van de oplossing zou moeten zijn.

Lekker paffen met je mondkapje

Ben je inmiddels al een beetje corona moe? Ik kan het me zomaar voorstellen. Niet alleen domineert het batman virus ongeveer al het nieuws, sociale media en gesprekken op straat, duidelijk te merken is dat men ook steeds wat losser wordt gedurende de crisis langer duurt.
We moeten dan ook erg onnatuurlijk gedrag vertonen: afstand houden, elkaar zo min mogelijk opzoeken en in het geval van Nederlanders: luisteren naar de autoriteiten. Dat is voor een volkje dat prat gaat op haar eigen vrijheid nogal een uitdaging. Er zijn ook nogal onorthodoxe maatregelen getroffen, welke met oorlogsretoriek worden verantwoord.

Het opsluiten van ouderen bijvoorbeeld, waarover tragische verhalen naar buiten komen. Een relevante vraag is dan ook steeds meer hoeveel we als maatschappij willen inleveren voor dit nieuwe virus. Daarmee bagatelliseer ik overigens zeker niet de ernstige gevolgen die het oplopen van de ziekte kan hebben. Ja, corona is dodelijk en ernstig. Bekijk je echter hoeveel mensen er jaarlijks overlijden (al jarenlang) door dementie of longkanker, lijkt dat iets om ons veel meer zorgen om te maken. Een duidelijk teken dat lange termijn denken ons minder goed afgaat dan reageren op acute stress. Anekdotisch vond ik ook de mondkap dragende man die voor me in de rij een pakje sigaretten kocht…

De meeste mensen deugen

Het is hoe dan ook een interessant groot sociaal experiment waar we met elkaar in beland zijn. Ook ik keek echt even beduusd om me heen, toen ik de eerste avond na de Nederlandse lockdown, in de Appie wat voedsel bij elkaar wilde scharrelen. Het leek wel een Russische winkel in de communistische tijd: al het verse voedsel was verdwenen, en ik kon mijn kadetjes gaan afvegen met oude kranten. Wat nog best een uitdaging is met een digitale krant. Van enige rationaliteit was dan ook niet bij iedereen sprake. Ook niet gek als we al jaren horen dat we moeten hamsteren natuurlijk. Wat vervolgens ook nog gebeurde bij de coffeeshops. We zullen de stoners nooit meer ergens zo hard hun best voor doen vrees ik.

Tegelijk werd ook heel mooi duidelijk dat bij crisis de meeste mensen erg bereid zijn elkaar te helpen, zoals Rutger Bregman ook concludeert in De meeste mensen deugen. Het is een denkfout (en vaak door Hollywood gebruikt scenario) dat de wereld in totale anarchie vervalt wanneer er zaken onder druk staan. Het tegenovergestelde is eerder waar: we ontdekken ineens dat we veel sterker verbonden zijn dan vaak wordt gedacht – en gevoeld.

“Het is trouwens ook best komisch dat we niet naar de sportschool mogen maar wel weer naar de MaccieD of Burger Koning.”

Gezondheid als publieke zaak

Inmiddels is de tijd gekomen om ons te bezinnen op wat gebeurd is en voorzichtig vooruit te kijken. Ik heb niet zo veel commentaar op de besluiten die zijn genomen door de regering, al was de reactie wat laat. Met een onbekend fenomeen met zo’n gezondheid impact lijkt ferm optreden gepast. De manier waarop dat in Nederland is gebeurd is daarbij vrij rationeel en verstandig gebleken (tot nu toe). Ons leven kon op redelijke wijze namelijk gewoon voortgezet worden, waarbij sommige beroepsgroepen natuurlijk wel zwaar (financieel) getroffen werden. Politiek interessant was het vermogen om vanuit de overheid daadwerkelijk te sturen in de gezondheidszorg. De VVD staat er in de peilingen erg hoog voor, terwijl er echt anti-liberaal is opgetreden. Wat ook al eerder gebeurde in het bedrijfsleven bij het participeren in KLM bijvoorbeeld, wat nu opnieuw gebeurt. Ziet de overheid hierna dan ook haar rol in het welzijn van haar inwoners?

Tot nu toe is gezondheid of fitheid vooral een private zaak. Zorgverzekeraars zien inmiddels wel kansen en helpen steeds vaker hun verzekerden om preventief aan hun gezondheid te werken. De overheid en de reguliere gezondheidszorg werken echter nu nog vooral in een systeem van fixen in plaats van voorkomen.
Tegelijk betalen we daarvoor met z’n allen. Het CBS publiceerde donderdag de voorlopige cijfers over de totale zorgkosten in 2019. Dat jaar groeiden de zorguitgaven in het hoogste tempo sinds 2009: met ruim 5 procent tot 106,2 miljard euro. Dat is ruim een derde van de totale overheidsuitgaven en ruim 13 procent van de omvang van de economie. Zonder beleidswijzigingen wordt voorspeld dat dit verder kan oplopen zodat de totale zorgkosten in 2040 liefst 174 miljard bedragen – dat zal tegen die tijd ruim 16 procent van het bbp zijn (Bron: NRC). Achter die cijfers zit een steeds grotere groep mensen die vroegtijdig in hun leven ziek worden en met allerlei medicatie rechtop worden gehouden.

Ook de voedingsindustrie doet een duit in het zakje (wat sowieso een raar fenomeen is, voeding als industrie). Deze adviseert de overheid wat volgens hen past in een verantwoord patroon, zodat bijvoorbeeld toegevoegde suikers of zoetstoffen daar nog steeds een plek in hebben. Terwijl het enige doel op aarde van hun producten geld verdienen is voor de makers ervan. Ooit deden de lobbyisten hun werk voor de sigarettenindustrie, nu is dit naar deze tak verschoven. De tijd zal leren wanneer een suikertaks haalbaar is, btw verdwijnt op groente en fruit en we stoppen de vlees- en zuivelindustrie kunstmatig met subsidies in de lucht te houden. Het is trouwens ook best komisch dat we niet naar de sportschool mogen maar wel weer naar de MaccieD of Burger Koning.

De tandarts vond roken vroeger ook een prima plan.

Globesitas

Het probleem dat corona blootlegt is natuurlijk veel groter dan Nederland. We gebruiken de aarde zelf en de beesten die daarop leven al tijden naar ons gerief en vinden dat we recht hebben op onbeperkte groei. Tegelijk worden we steeds zwakker en zieker en kan je al spreken van Globesitas. In de VS, het zwaarst getroffen door corona, is ziek zijn of vrij nemen een luxe. Eerstelijnszorg ontbreekt en mensen zijn vaak niet verzekerd tegen gezondheid- of baanverlies. Corona is er zo’n groot probleem omdat een groot deel van de Amerikanen een onderliggend gezondheidsprobleem heeft (hart-, vaat- of longziekte) naast obesitas. Daar zit natuurlijk een verband en laat dit nu de grootste risico groep zijn. Natuurlijk hebben we het vaak over ouderen, het zijn echter vooral de niet fitte mensen in elke leeftijdsgroep die risico lopen.
Natuurlijk hoeft het niet zover hier of elders te komen, gezien dit cultureel, sociologisch en politiek te verklaren is. Toch is het schokkend en onacceptabel dat dit gebeurt en vooral de armere en gekleurde mensen onevenredig hard raakt.

Hoe fit ben jij?

Voor nu is je eigen fitheid vooral dus je eigen zaak en verantwoordelijkheid. En dat bereiken en vasthouden is nog best een uitdaging in de huidige tijd. Fitheid bestaat namelijk uit meer dimensies dan de plaatjes op Insta van strak afgetrainde abs en biceps. En uit meer dan het eten van handgeplukte, rechtsdraaiende quinoa en in de Himalaya koudgeperste superfood juices. We focussen vaak op de stofjes, dat is lekker concreet. Zo ook de medische specialisten. We missen echter vaak het totale plaatje, waar bezieling, ruimte voor bezinning en focus en emotioneel welbevinden nog veel belangrijker zijn. Je kunt elke dag sporten en gezond eten maar toch voortdurend gestrest zijn. Ben je dan fit? En aangezien er meer dan een miljoen Nederlanders aan de antidepressiva zitten zegt dat veel over ons emotioneel welbevinden.

Je hebt ook zelf kunnen ervaren wat een crisis met je doet. Of je greep deze tijd aan om met een dosis creativiteit naar je leven te kijken, door anders te eten, bewegen of je vrije tijd door te brengen, of je zakte weg onder het mom dat het nu even allemaal te lastig was. Je redt het in de huidige wereld alleen met goede gewoontes. De omgeving dwingt je namelijk niet meer automatisch tot gezonde keuzes. Het is simpel om weinig te bewegen, te veel te eten en de hele dag afgeleid te zijn door je telefoon. En na jarenlang dit vol te houden een pilletje te nemen tegen je hoge bloeddruk, cholesterol of stress.

Corona of andere uitbraken zullen daarnaast nog zeker weten langs gaan komen. Je kunt wachten op een vaccin maar je kunt zelf veel doen om minder kwetsbaar te zijn. En eerlijk, corona is maar een klein probleempje, gekeken naar alle andere gezondheidsproblemen die we hebben en de impact op de maatschappij daarvan op dit moment en in de toekomst.

FIT-MAN
Blij als een kind op gymles (foto door PixRX)

“Ook als je gek bent op punniken, macrameeën of Nordic Walken: allemaal goed. De enige manier om een duurzame relatie met je partner, baan of hobby vol te houden zijn de dingen te doen die echt goed bij jou passen.”

Hoe bezield ben jij?

De revolutie moet dan ook bij jezelf beginnen, van onderaf dus en als systeem naast het bestaande. Fitheid is je beste wapen tegen corona en elke andere ziekte. Het is feitelijk de nieuwe rijkdom en geeft je een veel grotere kans op een lang en gelukkig leven. Dat gaat dus verder dan trainen en eten maar ook over je emotionele staat van zijn. Objectief gezien leven we hier in een paradijs, met meer vrije tijd dan ooit maar zoeken velen naar hun bestemming. Nederlanders zijn dan wel vrij van de kerk of religie maar wel vaak hun zingeving of spiritualiteit verloren. Een leven zonder verplichtingen of verantwoordelijkheden is geen goed leven maar een leeg leven. De afgelopen tijd heb je kunnen ervaren hoe het er bij jou voorstond, zonder alle prikkels, afleidingen en leuke dingen die er normaal wel allemaal zijn. Het gaat kortom niet om de omgeving waar je in zit maar om de manier waarop jij je plaats daar in hebt.

Vorig jaar schreef ik over goede gewoontes om vandaag mee te starten. Het helpt om hieraan te werken. Succesvolle mensen zijn namelijk niet slimmer maar hebben betere gewoontes. Door goede gewoontes beweeg je meer, eet je gezonder, slaap je beter en ben je meer ontspannen. Alles begint en eindigt echter met liefde en bezieling. Liefde voor jezelf, je partner, je baan, de wereld, andere mensen en je bezigheden. Je stelt dan andere prioriteiten en zal zelf een beter leven hebben.

Zelfliefde is daarin de onderliggende factor. Wanneer je dit als prioriteit stelt, zorg je ervoor dat je gezond eet, beweegt, een gelijkwaardige partner hebt, een baan uitvoert en vooral dingen doet die jou energie geven. Voor mij is dit onder andere CrossFit geworden. Hierdoor kost het geen moeite om te gaan trainen maar is het juist een hoogtepunt van de dag, juist ook afgelopen periode. Ook als je gek bent op punniken, macrameeën of Nordic Walken: allemaal goed. De enige manier om een duurzame relatie met je partner, baan of hobby vol te houden zijn de dingen te doen die echt goed bij jou passen. Sommige mensen houden zelfs van thrusters of burpees (ja echt).

Zorg er dus voor dat je prioriteit geeft aan de dingen die goed voor jou zijn. Niet de omstandigheden bepalen dit namelijk maar je eigen sturing hier aan. Natuurlijk maakte ook ik een klein sprongetje toen de box weer openging, maar zelf trainen was afgelopen periode ook echt heerlijk. Ik ben benieuwd hoe jij het hebt ervaren en doet, laat met me vooral weten!

Meer inspiratie?

  • Luister de podcast van OERsterk met Bram Bakker over o.a. bezieling of die met Vilna van Betten over je brein en hoe je deze positief kunt beïnvloeden.
  • Check de video boodschap van Richard de Leth van OERsterk:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *